Wat is het meest duurzame basic t-shirt?

Het meest duurzame basic T-shirt is het shirt dat je al hebt. Het vraagt geen nieuwe grondstoffen of energie om te dragen wat er al is, en dat maakt het – vanuit duurzaamheid bekeken – de beste keuze.

Maar mensen kopen basic t-shirts bijna niet tweedehands. Dit heeft praktische maar ook psychologische redenen. Allereerst zijn basic t-shirts relatief goedkoop (dus waarom zou je tweedehands zoeken?) en ze slijten sneller. Tweedehands items zien er vaak ook minder fris en versleten uit. Hygiëne speelt ook een rol. Basic t-shirts hebben direct contact met de huid.

Dus, als je dan toch een nieuw basic t-shirt koopt, steun dan meteen een bedrijf dat het anders en duurzaam doet. Stem met je portemonnee voor een betere wereld!

Om te weten bij welk bedrijf we dan moeten kopen ben ik een onderzoek gestart naar het meest duurzame basic t-shirt.

Inhoud

Laatste update — 24 april 2025

Wat maakt een basic t-shirt duurzaam?

Een duurzaam basic t-shirt is meer dan alleen een kledingstuk van biologisch katoen. Duurzaamheid gaat over de volledige levenscyclus: van productie tot transport en arbeidsomstandigheden. Een echt duurzaam t-shirt wordt gemaakt met zo min mogelijk schadelijke chemicaliën, onder eerlijke werkomstandigheden, en met een minimale impact op de planeet door transport.

Na onderzoek kwam ik uit op deze top 3 factoren die meespelen bij de duurzaamheid van een basic t-shirt. De factor met de meeste impact staat op 1.

Productie. De textielindustrie behoort tot de meest vervuilende sectoren ter wereld, mede door het intensieve gebruik van water, pesticiden en chemische verfstoffen. Door te kiezen voor duurzamere materialen en methodes wordt de CO2-uitstoot verminderd, wordt watervervuiling tegengegaan en blijft biodiversiteit beter behouden. Dit betekent minder schadelijke verfstoffen en een efficiënter gebruik van water en energie.

Transport. Niet alleen het vervoer van het eindproduct telt, maar ook het transport van grondstoffen en materialen zoals katoen, garens en verfstoffen draagt bij aan de impact. Hoe dichterbij elk onderdeel van het productieproces plaatsvindt, hoe lager de totale CO2-uitstoot. Vervoer over zee en land is minder belastend dan per vliegtuig, maar blijft een flinke bron van uitstoot. Door lokale productie en efficiënte logistiek kun je die impact flink verlagen.

Arbeidsomstandigheden. De kledingindustrie staat erom bekend dat veel arbeiders werken onder slechte omstandigheden, vaak met extreem lage lonen en zonder sociale bescherming.

Door te kiezen voor merken die transparant zijn over hun productieketen en die Fairtrade-certificeringen hanteren, wordt bijgedragen aan een eerlijker en duurzamer productieproces. Goede arbeidsomstandigheden zorgen ervoor dat arbeiders veilig en waardig kunnen werken, wat niet alleen hun levenskwaliteit verbetert, maar ook bijdraagt aan een stabielere samenleving in productielanden.

Ik keek naar drie merken met basic t-shirts: HEMA, SKOT en Bamigo en keek naar de duurzaamheid van deze merken. Hieronder een gedetailleerde vergelijking van deze merken op basis van de top 3 (productie, transport en arbeidsomstandigheden).

1. HEMA

Productie bij HEMA

HEMA zet stappen richting duurzamere productie, maar er is nog veel ruimte voor verbetering. Het bedrijf gebruikt beperkte hoeveelheden duurzame materialen en heeft nog geen duidelijk beleid om biodiversiteit in de toeleveringsketen te beschermen. Wel heeft HEMA een wetenschappelijk onderbouwd doel om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, maar het is onduidelijk of deze doelen daadwerkelijk worden gehaald.

Positief is dat HEMA textielrecycling aanbiedt via het Drop&Loop-programma, waarmee gebruikte kleding wordt ingezameld en opnieuw wordt verwerkt tot nieuwe vezels. Dit programma, dat begon met 24 filialen en inmiddels is uitgebreid naar 116 winkels, zorgde ervoor dat 4636 kilo textiel werd verzameld, waarvan bijna de helft opnieuw als tweedehandskleding is verkocht en 42% is verwerkt tot nieuwe materialen.

Daarnaast introduceert HEMA innovatieve producten die langer meegaan, zoals meegroei-rompertjes en herbruikbare stoffen inpakmaterialen.

Op het gebied van dierenwelzijn heeft HEMA geen uitgebreid beleid. Het bedrijf gebruikt leer en wol, maar er wordt geen bont, angora of exotisch dierlijk haar verwerkt. De donsproducten zijn gecertificeerd volgens de Responsible Down Standard, wat betekent dat er enige controle is op dierenwelzijn binnen deze productcategorie.

Transport bij HEMA

Over het transport en de logistiek van HEMA is weinig bekend. Er is geen publiek beschikbare informatie over de manier waarop het bedrijf zijn logistieke keten verduurzaamt of of er methodes worden ingezet om de CO₂-uitstoot te beperken.

Wel wordt een deel van de gebruikte materialen getraceerd tot de eerste productiefase, wat betekent dat er enige transparantie is over de herkomst van grondstoffen. Hoe deze materialen vervolgens worden vervoerd en verwerkt, blijft echter onduidelijk. Het is ook onbekend of HEMA haar transportmethodes optimaliseert om emissies te verminderen, bijvoorbeeld door meer gebruik te maken van duurzame transportmiddelen.

Arbeidsomstandigheden bij HEMA

De arbeidsomstandigheden in de toeleveringsketen van HEMA zijn een punt van zorg. Het bedrijf produceert in landen met een hoog risico op arbeidsmisbruik, en hoewel er audits worden uitgevoerd, is het onduidelijk hoeveel en hoe effectief deze zijn. De gedragscode van HEMA dekt de vier fundamentele vrijheden van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO), wat betekent dat er op papier wel aandacht is voor arbeidsrechten, maar dit garandeert niet automatisch naleving in de praktijk.

Een deel van de werknemers in de laatste productiefase ontvangt een leefbaar loon, maar dit geldt niet voor de volledige keten. Daarnaast is de toeleveringsketen slechts deels traceerbaar, waardoor niet duidelijk is onder welke omstandigheden een groot deel van de producten wordt gemaakt (Good On You). Tijdens de COVID-19-pandemie heeft HEMA bovendien geen duidelijke maatregelen gecommuniceerd om werknemers in de productieketen te beschermen, wat wijst op een gebrek aan transparantie en verantwoordelijkheid op dit vlak.

2. SKOT

Productie bij SKOT

SKOT produceert zijn kleding met een sterke focus op duurzaamheid. Het merk gebruikt uitsluitend biologisch katoen, afkomstig uit het Chetna Organic Project in India. Dit project stimuleert boeren om over te stappen op biologische teelt door hen een gegarandeerde afname en eerlijke prijzen te bieden. Naast biologisch katoen werkt SKOT met innovatieve en gerecyclede materialen, zoals REFIBRA, een combinatie van houtpulp en gerecycled katoen. Ook zoekt het merk naar duurzamere alternatieven voor synthetische stoffen. De knopen op de kleding zijn gemaakt van gerecyclede kokosnoot, en voor het stikgaren wordt gerecycled polyester gebruikt.

Momenteel test SKOT Ecomade van LYCRA, een nieuw type elastan dat de levensduur van kleding verlengt zonder concessies te doen aan duurzaamheid.

De productie begon in Turkije, waar SKOT samenwerkte met een fabriek die voldeed aan strenge duurzaamheidseisen. Voor de T-shirts schakelde het merk later over naar de Rajlakshmi fabriek in Kolkata, India, via de Nederlandse tussenpartij Fair & Co. Fair & co is een joint venture waarin Nederlandse duurzaamheidsprincipes worden gecombineerd met lokale productie. Door deze samenwerking heeft SKOT beter zicht op de productieketen en kan het garanderen dat alle processen zo duurzaam en ethisch mogelijk verlopen.

Beelden van de Rajlakshmi fabriek waar de t-shirts van SKOT worden geproduceerd.

Transport bij SKOT

SKOT vermijdt luchtvracht en vervoert al zijn producten per schip om de CO₂-uitstoot te beperken. Dit betekent langere levertijden, maar het bedrijf neemt dat voor lief om de impact op het milieu zo klein mogelijk te houden. Hoewel transport altijd een ecologische voetafdruk met zich meebrengt, minimaliseert SKOT de impact door slimme logistieke keuzes te maken.

Daarnaast werkt het merk met zo min mogelijk verpakkingsmateriaal. Kleding wordt verpakt in gerecycled plastic, zonder onnodige tags of labels. De focus ligt op functionele bescherming tijdens transport, zonder extra afval te creëren.

Arbeidsomstandigheden bij SKOT

SKOT hecht veel waarde aan eerlijke arbeidsomstandigheden in de hele productieketen. De Rajlakshmi fabriek in India heeft een Fairtrade-certificaat, wat betekent dat alle werknemers in de keten – van katoenboer tot textielarbeider – een leefbaar loon krijgen. Daarnaast beschikt de fabriek over een SA8000-certificering, wat strenge eisen stelt aan arbeidsvoorwaarden, zoals vaste rusttijden, veilige werkomstandigheden en een verbod op kinderarbeid.

Naast eerlijke lonen en veilige werkomstandigheden zet SKOT zich in voor bredere sociale verbeteringen. In India werkt de fabriek samen met het Chetna Organic Project, waarbij hele dorpsgemeenschappen profiteren van betere werkgelegenheid en voorzieningen. Werknemers worden gehaald en gebracht, zodat ze niet lange afstanden hoeven te lopen, en er is kinderopvang voor ouders die in de fabriek werken. Verder bouwt de fabriek aan een volledig zelfvoorzienende productielocatie die draait op zonne- en windenergie, wat aantoont dat duurzaamheid en sociale verantwoordelijkheid hand in hand kunnen gaan.

3. Bamigo

Productie bij Bamigo

Bamigo produceert kleding voornamelijk van bamboe, een snelgroeiende plant die weinig water nodig heeft en geen pesticiden vereist. Dit maakt de teelt van bamboe milieuvriendelijk. Het omzetten van bamboe naar textiel gebeurt echter meestal via een chemisch proces waarbij sterke chemicaliën zoals natriumhydroxide en zwavelzuur worden gebruikt. Dit proces kan milieubelastend zijn als er niet verantwoord mee wordt omgegaan.

Bamigo stelt dat hun bamboeviscose op een duurzame manier wordt geproduceerd en dat ze alleen samenwerken met gecertificeerde leveranciers. Toch bleek uit een onderzoek van de Keuringsdienst van Waarde dat een van hun leveranciers garens inkocht bij een fabriek die afvalstoffen in het milieu loosde. Bamigo heeft hierop actie ondernomen door deze samenwerking te beëindigen.

Wat is duurzamer: biologisch katoen of bamboe?

Biologisch katoen is duurzamer dan bamboe, vooral vanwege het minder schadelijke productieproces. Hoewel de teelt van bamboe weinig water en geen pesticiden vereist, wordt bamboeviscose vaak geproduceerd met sterke chemicaliën zoals natriumhydroxide en zwavelzuur, die schadelijk kunnen zijn voor mens en milieu.

Biologisch katoen daarentegen wordt zonder synthetische pesticiden of kunstmest geteeld en verwerkt zonder agressieve chemicaliën, wat beter is voor de biodiversiteit en de gezondheid van arbeiders. Daarnaast is de arbeidsomstandigheden in de katoenteelt beter gereguleerd dan in de bamboe-industrie, waar vaak een gebrek aan transparantie is.

Als je duurzaamheid over de hele keten heen bekijkt, is biologisch katoen de betere keuze vanwege de lagere chemische belasting en de betere sociale standaarden. Lees ook dit artikel van ‘De Correspondent: Bamboekleding is van alles, maar niet per se duurzaam’ of kijk deze uitzending van ‘De Keuringsdienst van Waarde’ over bamboe.

Transport bij Bamigo

Specifieke informatie over de transportmethoden die Bamigo gebruikt is niet beschikbaar. Het is daarom onduidelijk welke maatregelen het bedrijf neemt om de CO₂-uitstoot tijdens het transport te beperken.

Arbeidsomstandigheden bij Bamigo

Bamigo werkt volgens eigen zeggen alleen met gecertificeerde leveranciers en bezoekt regelmatig buitenlandse productielocaties om de arbeidsomstandigheden te controleren. Het bedrijf streeft ernaar iedereen die betrokken is bij de productie van hun kleding goed te behandelen.

Eindoordeel: wat is het meest duurzame basic t-shirt?

HEMA laat verbeteringen zien, maar heeft nog een lange weg te gaan. Ze werken aan verduurzaming, maar blijven een grote retailer met massaproductie en een minder transparante keten.

Bamigo biedt een interessant alternatief met bamboe, maar de chemische verwerking roept vragen op. Hoewel bamboe als grondstof veel voordelen heeft, zijn de productieprocessen niet volledig transparant, en de ecologische impact van de verwerking is moeilijk te controleren.

SKOT is de winnaar op basis van productie, transport en arbeidsomstandigheden. Dit merk zet de grootste stappen op het gebied van duurzaamheid en ethische productie.

De inzet voor biologisch katoen, Fairtrade-certificering en het vermijden van schadelijke chemicaliën zorgen ervoor dat SKOT de meest verantwoorde keuze is. Daarnaast blijft SKOT innoveren door te zoeken naar duurzamere materialen en productieprocessen.

Onze artikelen bevatten geregeld affiliate links. Wanneer je iets koopt via zo'n link krijgen wij daar een commissie van. Een directe manier om ons te supporten en de website up-to-date te houden #onlybuyitwhenyouneedit